Πύλη της Ξηράς

Κάτω από τα επιβλητικά τείχη της Ακροναυπλίας, και ακριβώς μπροστά από τα πρώτα κτίρια της Παλιάς πόλης θα ξεχωρίσεις ένα μνημείο, την Πύλη της Ξηράς. Στις διακοπές σου στην πόλη μπορεί να γίνει και το σημείο αναφοράς και συνάντησης.

Γιατί πύλη της Ξηράς;
Ωραία, την βλέπεις, την θαυμάζεις αλλά αμέσως σου γεννιέται μια απορία. Γιατί την ονομάζουν Πύλη της Ξηράς; Αφού όπου και να κοιτάξω γύρω μου, δεν υπάρχει πουθενά θάλασσα.
Και όμως, όσο και αν τώρα φαίνεται περίεργο, η πύλη αποτελούσε την μοναδική είσοδο της πόλης. Μπροστά από την πύλη υπήρχε ένας πλατύς υδάτινος δίαυλος, όπου προσάραζαν μικρά πλοία και καραβάκια. Ο δίαυλος ξεκινούσε από τα τείχη της Ακροναυπλίας αριστερά της πύλης και έφτανε μέχρι τον Ναύσταθμο του Ναυπλίου (σημερινό Κολυμβητήριο).
Η σημασία της μεγάλη για την εποχή. Η πύλη έκλεινε μετά την δύση του ηλίου και τα μέτρα ήταν αυστηρά. Όποιος δεν την προλάβαινε ανοικτή, απαγορευόταν να εισέλθει στην πόλη και αναγκαστικά διανυκτέρευε απ΄έξω. Από την εσωτερική της πλευρά, υπήρχε στρατιωτικό φυλάκιο το οποίο φρουρούσε την πύλη.

Η αρχή και το τέλος της
Κατασκευάστηκε το 1687 από τους Βενετούς, από τοπικό γρανίτη. Στο πάνω μέρος υπήρχε το γνωστό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου και δεξιά και αριστερά του υπήρχαν τα οικόσημα των Αυθεντών του Ναυπλίου και της Βενετίας. Αριστερά υπήρχε εντοιχισμένη πλάκα που μνημόνευε την απελευθέρωση του Ναυπλίου το 1687 από τον αρχιστράτηγο Μοροζίνι.
Κατεδαφίστηκε μεταξύ του 1894 και του 1897 και ο υδάτινος δίαυλος σταδιακά επιχωματώθηκε. Μερικά από τα μέλη της και γλυπτά σώθηκαν, όπως το λιοντάρι από το οποίο λείπουν το κεφάλι, τα φτερά και η ουρά καθώς και το οικόσημο του διοικητή Γκριμάνι με αναγραφόμενη την χρονολογία 1708.
Σήμερα, η πύλη έχει ανακατασκευαστεί.

Αυτό το ήξερες;
Μπροστά από την Πύλη της Ξηράς, οι αρχές της πόλης παράδωσαν τα κλειδιά στον δεκαοχτάχρονο Βασιλιά Όθωνα, στις 25 Ιανουαρίου/6 Φεβρουαρίου του 1833.
Η κάτω πόλη του Ναυπλίου, που προστατευόταν από την Πύλη της Ξηράς, λεγόταν Βαρόσι (από την λέξη varos που σημαίνει προάστιο)

Tip
Μια καταπληκτική φωτογραφία της Πύλης της Ξηράς σώζεται στον Προοδευτικό Σύλλογο του Ναυπλίου «ο Παλαμήδης».